“Als huisarts kom ik vaak dak- en thuislozen tegen. En ik wist eigenlijk niet precies hoe dit nu zit”, opent Berthon Rikken, huisarts en voorzitter UFA, de goedbezochte UFA scholing in oktober. Diverse instanties zijn uitgenodigd om een helder beeld te geven hoe de zorg voor deze groep mensen nu is geregeld.
Gemeente
“Wij signaleren gaten in de zorg”, vertelt Ronald Smit, arts Volksgezondheid bij de Gemeente Utrecht. Hij verzorgt het spreekuur voor dak- en thuislozen. Ronald: “De groep mensen is eigenlijk heel heterogeen. Ongeveer twintig tot vijfentwintig procent is Nederlands en de anderen zijn mensen uit het buitenland. Wij leveren zorg ongeacht de verblijfsstatus.”
De Steeg
Margriet Weenen, huisarts, en Janneke Algera, AIOS, bij huisartsenpraktijk Mariahoek doen het spreekuur voor dak- en thuislozen bij De Steeg in Utrecht. Maandag en dinsdag van 11.00 tot 14.00 uur is er spreekuur door een medisch specialisten. Er is een lijst waarop ingeschreven kan worden. Monique van Denderen en haar collega Harry, verpleegkundigen, triageren. Er wordt veel huisartsenproblematiek gezien, maar ongeveer de helft van de hulpvragen bestaat uit psychische problematiek. Monique: “Het is een zeer diverse groep die langs komt. De meeste mensen komen een of twee keer, maar er is ook een ‘ harde’ kern. De ongedocumenteerden komen vaker. Zij worden vaak ook verder geholpen met hun medicatie.”
Stadsteam Utrecht
Sinds twee jaar is er ook een Stadsteam Utrecht. Veel mensen kunnen nu verwezen worden naar het spreekuur van het Stadsteam. Zij zorgen er dan vervolgens voor dat de zorg opgestart wordt.
Ziekenboeg
Aat van Winkel is verpleegkundige ziekenboeg bij het Leger des Heils. Hier kunnen mensen opgevangen worden als zij een verwijzing hebben. Opname is voor een tijdelijk herstel en voor mensen die ‘lichte’ zorg nodig hebben en zichzelf kunnen verzorgen. “De oudere patiënten zijn wel een aandachtspunt” stipt Aat aan. De ziekenboeg wordt door de Gemeente gefinancierd. Als drempel wordt een vergoeding van €5,- per dag gevraagd.
Nachtopvang
Elsbeth Spoor geeft leiding aan de nachtopvang. Zij vertelt: “De mensen die bij ons komen hebben multiproblematiek. Ze hebben allemaal schulden, vaak psychiatrische problemen en een heel klein netwerk om zich heen.” Een overnachting kost €4,50. Vanaf 16.30 uur kunnen mensen er terecht en vanaf 19.00 uur start de nachtopvang tot uiterlijk 0.00 uur. Belangrijk is dat mensen die een overnachting willen zich voor 9.00 uur moeten aanmelden. Daarnaast moeten de mensen regio binding hebben en recht op zorg. Iedereen die blijft overnachten, krijgt begeleiding van Stadsteam Herstel. Dit is verplicht. Het Stadsteam Herstel zorgt voor de tussenvoorziening. Vanaf 2020 wordt de nachtopvang vervangen door dagbesteding. Dit omdat blijkt dat mensen overdag moeten ‘ overleven’ en hierdoor ontzettend ‘afglijden’.
STIL
“STIL is een kleine stichting met 10 medewerkers en ongeveer 30 vrijwilligers. Wij zijn er voor ongedocumenteerde mensen in Nederland. Wij helpen ze praktisch, denk bijvoorbeeld aan douchegel en voedsel en ook juridisch. Daarnaast inventariseren we de zorgbehoefte”, vertellen Leonie van ’t Hof en Willeke Verduijn van STIL. De mensen komen binnen bij de balie en dan volgt er een onderverdeling onder de vrijwilligers. De achtergrond van deze vrijwilligers is divers (juristen, enz.). Een tandarts is ook altijd aanwezig. Sascha Kotterer, huisarts en bestuurslid UFA, is mee gaan lopen bij STIL. Zij zag dat er veel winst te behalen is bij het doorsturen van patiënten. Daarom gaat Sascha de komende tijd de vrijwilligers van STIL helpen met scholing (wanneer verwijs je door, wanneer niet, enz.).
Een nieuw beleid: U16
“Als je went aan de daklozen verzorging, is het moeilijk om hier weer uit te komen. Daarom heeft de Gemeente Utrecht gekozen om een nieuwe kant op te gaan met het daklozen beleid onder de naam U16”, vertelt Ferdinand van de Velde, hoofd herstart bij het Leger Des Heils. Ferdinand: “De opvang gaat nu gecombineerd worden. Opvang 15, de inloop en het stadsteam komen bij elkaar in een pand te zitten. Met het doel om mensen snel weer in herstel te brengen.”
Wat speelt er veel
Een van de deelnemers vertelt na afloop van de bijeenkomst: “Wat speelt er ontzettend veel in de dak- en thuislozen zorg en wat zijn er veel structuren. Fijn dat ik nu een beetje meer overzicht heb!”